05 mei Vijf redenen waarom iedereen Hatha Yoga zou moeten doen
Lang geleden werd yoga alleen onderwezen aan jongens of mannen. De Guru of leraar had één leerling of een paar leerlingen en de oude wijsheden werden in besloten groep doorgegeven. Tegenwoordig is yoga voor iedereen beschikbaar en zie je veel verschillende namen en tradities voorbijkomen. Een van de oudste tradities is Hatha Yoga. Hier is ook de Astanga en de Vinyasa Yoga uit ontstaan. Maar wat is Hatha yoga nu precies?
Wat is Hatha Yoga nu precies?
Hatha yoga ontstond zo’n 500 na Christus. In die tijd ontstonden ook andere stromingen zoals Tantra en het Taoisme in China.
Ver daarvoor zijn diverse oude filosofische teksten ontstaan zoals de Veda’s, de Upanishads, de Mahabarata en de Yoga Sutra’s van Patanjali. Voor de Hatha yoga zijn deze laatste, de Yoga Sutra’s van Patanjali het belangrijst.
Deze Sutra’s (een soort verzen) beschrijven uitleg, handvatten en instructies om rust te vinden in de geest. De bekendste zijn de Sutra’s over de Yama’s en de Niyama’s; een aantal voorschriften over hoe om te gaan met anderen en hoe vrede te vinden in jezelf. Er wordt nog niet gesproken van fysieke lichaamshoudingen. Wel van het belang van een kalme en rustige ademhaling.
Hatha yoga stoelt onder andere op deze Sutra’s. Hiernaast is de ‘Hatha Yoga Pradipika’ een van de oudste geschriften die ten grondslag ligt aan de Hatha Yoga zoals wij die kennen. Hierin worden asana’s (yoga houdingen) beschreven.
Ook reinigingstechnieken en pranayama (ademhalingsoefeningen) worden hierin besproken tezamen met het controleren en richten van de energie door het gebruik van “banda’s”.
Waarom zouden wij vandaag de dag Hatha yoga moeten doen?
Ondanks de oude oorsprong van de Hatha yoga, heeft deze traditionele yogasttijl ook vandaag de dag nog bestaansrecht. Er zijn in ieder geval vijf hele goede redenen waarom wij vandaag de dag ook nog hatha yoga moeten doen.
1. Gezondheid
Het oude systeem van bepaalde houdingen in een bepaalde volgorde is erop gericht het gehele centrale zenuwstelsel te stimuleren en te kalmeren.
Bepaalde houdingen zullen in een Hatha yogales niet ontbreken, zoals (een aanpassing van) de hoofdstand, de schouderstand of de brug. In deze inversies wordt de bloedtoevoer naar het hoofd vergroot waardoor belangrijke hormoonklieren in de hersenen worden gestimuleerd. Bijvoorbeeld de hypothalamus in de hersenen is mede verantwoordelijk voor het reguleren van onze bloeddruk en hartritme, regelt onze eetlust, ons slaap-waak-ritme, onze lichaamstemperatuur en onze zin in seks.
In elke houding worden specifieke chakra’s (energiecentra) gestimuleerd en ook de hormoonklieren en organen in het gebied van het chakra. Zo maken we het lichaam sterk en flexibel en gezond.
2. In balans komen
Juist als we ons fysiek “beter” of energieker gaan voelen, kunnen we een gevoel van lichtheid gaan ervaren wat weer invloed heeft op onze gemoedstoestand. In een Hatha les zal je wat vaker tussen de houdingen door een rusthouding aannemen om die lichtheid te kunnen ervaren.
Door de fysieke practice krijg je een kalmer hoofd. Dat gevoel van in balans zijn, je kalm voelen en toch energiek, noemen we een staat van Sattva. Het belangrijkste doel van Hatha yoga is deze staat van Sattva (balans, vrede, energie) te bereiken in jezelf. Dit oefen je in de houdingen.
Je leert balans te creëren tussen Sthira en Sukha, of anders gezegd: Stira Sukham Asanam. Dit betekent een balans vinden tussen stabiliteit en flexibiliteit. Je lichaam is hard aan het werk, maar je kunt toch ontspannen. Je kunt in de houding blijven zonder jezelf te forceren. Je wilt het lichaam de weg laten zoeken van de minste weerstand, en daarbij kracht blijven ervaren. Het gaat om de vraag: Kun je hard werken, zonder jezelf geweld aan te doen? Vaardigheden die ook in het dagelijks leven zeer waardevol zijn!
3. Beheersing en geluk
In een Hatha yogales zal de nadruk liggen op bewegen met aandacht, op de focus in het moment brengen, de ademhaling en lichaamssignalen tegelijkertijd te ervaren. Hierdoor beweeg je met bewustzijn. Dit moet je keer op keer oefenen. Soms bewegen we daarom ook rustiger of zijn de series eenvoudiger.
Vaak is er geen doorlopende serie maar worden de houdingen na elkaar gedaan. In de houding zal je dan ook wat langer blijven dan je in een flow les gewend bent. Dit is om te leren kalm te blijven terwijl je misschien 1 tot 2 minuten in een best pittige of lastige asana bent. Uiteindelijk wil je kalm kunnen blijven onder elke omstandigheid.
Ook ademhalingsoefeningen helpen hierbij. Ze hebben een belangrijke rol in een Hatha les. Je leert de ademhaling te verlengen en te verdiepen (te beheersen en te richten). Een diepere en verlengde ademhaling kalmeert het zenuwstelsel. Deze beheersing van de adem kun je ook gaan toepassen in de houdingen. Met kalme en diepe ademhaling kun je dan objectief jezelf, je lichaam en gedachtes observeren zonder te reageren en te oordelen.
Uiteindelijk geeft juist dit ‘niet oordelen’ een groot gevoel van vrede. Het gaat om de beleving van de houding in het moment. Niet om het resultaat. Je wilt NIET pas gelukkig zijn als je neus op je knieën terecht komt of als je je tenen kan aanraken met gesterkte benen of op je hoofd kan staan. Je wilt ALTIJD gelukkig zijn los van de externe omstandigheid.
4. Verdieping in je leven
Door oefening van Hatha yoga ontwikkel je een groter bewustzijn. Je wordt je onder meer bewuster van sensaties in het lichaam, maar ook van je gedachtes en emoties. Hatha yoga is meditatie in beweging. Dit werkt door in je dagelijkse leven. Je wordt gevoeliger voor je eigen emoties, dat waar je warm voor loopt of wanneer je een grens hebt bereikt. Gelijkmoedig, zonder oordeel je lichaam, gedachtes en emoties waarnemen in de houding is het pad hier naar toe. Eerst in de asana en dan van de mat af in het dagelijks leven.
5. Oude wijsheid
Tot slot is een Hatha les een plek waar je wat meer uitleg meekrijgt van de oude filosofie die veel wijsheid bevat waar wij vandaag de dag nog veel van kunnen meenemen.
Het woord ‘Hatha’ kent meerdere vertalingen. Zo wordt het soms uitgelegd als volharding, inspanning of “met kracht”. Ook wordt Hatha uitgelegd als “focus” of “eenheid”. Het gaat dan om de eenheid tussen prana (ha) en apana (tha). De opwaartse energie en de neerwaartse of aardende energie, de zon en de maan, de warmte en verkoeling. Het samenbrengen van al deze kwaliteiten in onszelf, is Hatha Yoga.
Reserveer een Hatha Yogales bij Bluebirds
Je leest het, er zijn genoeg goede redenen waarom iedereen hatha yoga zou moeten doen. Kom jij snel een hatha yogales bij ons volgen? Bekijk hier het actuele rooster en reserveer je les!
Deze blog is geschreven door Nanda van Praag